
Um manuscrito bíblico é qualquer cópia escrita à mão de uma porção do texto da Bíblia. O termo Bíblia vem do grego biblion (livro); manuscrito vem do latim manu (mão) e scriptum (escrito). Os manuscritos bíblicos variam em tamanho desde pequenos rolos com alguns versos do Velho Testamento (os Tefilin) até codices disponíveis em vários idiomas, contendo o Velho Testamento (Tanakh) quanto o Novo Testamento, bem como escritos extra-canônicos.
O estudo destes manuscritos é importante pois cópias feitas a mão possuem erros. E é tarefa da crítica textual reconstruir o texto original, principalmente aqueles anteriores à invenção da imprensa.
Manuscritos do Velho Testamento
Os manuscritos hebraicos completos mais antigos são o Codex Aleppo (cerca de 920) e o Codex Leningrado (cerca de 1008). Em 1947, com a descoberta em Qumran dos manuscritos do Mar Morto, a história dos manuscritos da Tanakh foi movida um milênio antes destes códices. Dos 800 manuscritos encontrados em Qumran, 220 eram da Tanakh. Todo o livro da Tanakh é representado nestes manuscritos, exceto o livro de Ester, contudo a maioria só possui fragmentos. Notavelmente há dois manuscritos do livro de Isaías, um completo, e outro com cerca de 75% do seu conteúdo completo. Estes manuscritos são datados geralmente entre 150AC a 75DC 1.Antigos escribas hebraicos desenvolveram várias práticas para proteger suas Escrituras de erros. Os resultados obtidos por eles são impressionantes. Variações significativas de texto aparecem a uma média de uma uma consoante a cada 1500 2.
Manuscritos do Novo Testamento
O Novo Testamento preservou mais manuscritos do que qualquer outro livro antigo, tendo mais que 5400 manuscritos completos ou fragmentários em grego, 10000 manuscritos em latim e 9300 manuscritos em outros idiomas, como siríaco, eslavo, gótico, cóptico e armênio. As datas dos manuscritos vão do segundo século até a invenção da imprensa no século 15. A grande maioria destes manuscritos são posteriores ao décimo século. Estes manuscritos estão divididos em papiros, unciais e minusculos.
Os papiros são os mais antigos manuscritos e considerados as melhores testemunhas do texto original do Novo Testamento 3. Seu agrupamento foi introduzido por Caspar René Gregory, que atribuiu aos textos dos papiros a letra P seguida por um número sobrescrito. Até 1900 somente 9 papiros eram conhecidos, e somente um foi citado em um aparato crítico (P11 por Constantin von Tischendorf), mas atualmente cerca de 100 papiros são conhecidos. Destes primeiros 9 papiros, todos eram apenas fragmentos, excetos o P15, que consistia de uma folha4. No século 20 foram descobertos os fragmentos de manuscritos mais antigos5, inclusive manuscritos completos, o que permitiu eruditos analisarem melhor o caráter textual destes manuscritos mais antigos.
Nem todos os papiros são simples textos do Novo Testamento: P59, P60, P63, P80 são textos com comentários, P2, P3, e P44 são lecionários6, P50, P55, P78 são talismãs, P42; P10, P12, P42, P43, P62, P99 pertencem a outros tipos de textos, como anotações, glossários ou músicas7.
Lista de todos os papiros registrados do Novo Testamento
Os papiros listados abaixo são dados segundo o padrão de Gregory-Aland. Datas são estimadas aos próximos múltiplos de 50. O conteúdo é dado a respeito dos capítulos, versículos não são informados. Assim, muitos destes manuscritos são fragmentos, não capítulos inteiros. Por exemplo, P52 possui 8 versículos dos 40 versículos de João 18.
Nome | Data | Conteúdo | Instituição |
---|---|---|---|
P1 | 250 | Mateus 1 | University of Pennsylvania |
P2 | 550 | João 12 | Egyptian Museum, Florence |
P3 | 600 | Lucas 7, 10 | Austrian National Library |
P4 | 250 | Lucas 1-6 | National Library of France |
P5 | 250 | João 1,16,20 | British Library |
P6 | 350 | João 10,11 | National and University Library of Strasbourg |
P7 | 300(?) | Lucas 4 | Vernadsky National Library of Ukraine |
P8 | 350 | Atos 4-6 | de:Staatliche Museen zu Berlin |
P9 | 250 | 1 João 4 | Houghton Library, Harvard |
P10 | 350 | Romanos 1 | Houghton Library, Harvard |
P11 | 550 | 1 Coríntios 1-7 | Russian National Library |
P12 | 250 | Hebreus 1 | Morgan Library & Museum |
P13 | 250 | Hebreus 2-5,10-12 | British Library, Laurentian Library |
P14 | 450 | 1 Coríntios 1-3 | Saint Catherine's Monestary |
P15 | 250 | 1 Coríntios 7-8 | Egyptian Museum |
P16 | 300 | Filipenses 3-4 | Egyptian Museum |
P17 | 350 | Hebreus 9 | University Library |
P18 | 300 | Apocalipse 1 | British Library |
P19 | 400 | Mateus 10-11 | Bodleian Library |
P20 | 250 | Tiago 2-3 | Princeton University Library |
P21 | 400 | Mateus 12 | Muhlenberg College |
P22 | 250 | João 15-16 | Glasgow University Library |
P23 | 250 | Tiago 1 | University of Illinois |
P24 | 350 | Apocalipse 5-6 | Franklin Trask Library, Andover Newton Theological School |
P25 | 350 | Mateus 18-19 | State Museums of Berlin |
P26 | 600 | Romanos 1 | (Joseph S) Bridwell Library, Southern Methodist University |
P27 | 250 | Romanos 8-9 | Cambridge University Library |
P28 | 250 | João 6 | Palestine Institute Museum, Pacific School of Religion |
P29 | 250 | Atos 26 | Bodleian Library |
P30 | 250 | 1 Ts 4-5, 2 Ts 1 | Ghent University Library |
P31 | 650 | Romanos 12 | John Rylands University Library |
P32 | 200 | Tito 1-2 | John Rylands University Library |
P33=P58 | 550 | Atos 7,15 | Austrian National Library |
P34 | 650 | 1 Coríntios16, 2 Coríntios 5, 10-11 | Austrian National Library |
P35 | 350(?) | Mateus 25 | Medici Library |
P36 | 550 | João 3 | Medici Library |
P37 | 300 | Mateus 26 | University of Michigan |
P38 | 300 | Atos 18-19 | University of Michigan |
P39 | 250 | João 8 | Ambrose Swasey Library |
P40 | 250 | Romanos 1-4 | Institute for Papyrology, University of Heidelberg |
P41 | 750 | Atos 17-22 | Austrian National Library |
P42 | 700 | Lucas 1-2 | Austrian National Library |
P43 | 600 | Apocalipse 2,15-16 | British Library |
P44a | 600 | João 10 | Metropolitan Museum of Art |
P44b | 600 | Mateus 17-18, 25; João 9,12 | Metropolitan Museum of Art |
P45 | 250 | Mateus 20-21, 25-26; Marcos 4-9, 11-12; Lucas 6-7, 9-14; João 4-5, 10-11; Atos 4-17 | Chester Beatty Library, Austrian National Library |
P46 | 200 | Romanos 5-6, 8-16; 1 Coríntios; 2 Coríntios; Gálatas, Efésios, Filipenses, Colossenses, I Tessalonicenses, Hebreus | Chester Beatty Library, Austrian National Library |
P47 | 250 | Apocalipse 9-17 | Chester Beatty Library |
P48 | 250 | Atos 23 | Medici Library |
P49 | 250 | Efésios 4-5 | Yale University Library |
P50 | 400 | Atos 8, 10 | Yale University Library |
P51 | 400 | Gálatas 1 | Ashmolean Museum |
P52 | 150 | João 18 | John Rylands University Library |
P53 | 250 | Mateus 26, Atos 9-10 | University of Michigan |
P54 | 500 | Tiago 2-3 | Princeton University Library |
P55 | 600 | João 1 | Austrian National Library |
P56 | 500 | Atos 1 | Austrian National Library |
P57 | 400 | Atos 4-5 | Austrian National Library |
P58=P33 | 550 | Atos 7-15 | Austrian National Library |
P59 | 650 | João 1-2,11-12,17-18,21 | Morgan Library & Museum |
P32 | 200 | Tito 1-2 | John Rylands University Library |
P33=P58 | 550 | Atos 7,15 | Austrian National Library |
P34 | 650 | 1 Coríntios16, 2 Coríntios 5, 10-11 | Austrian National Library |
P35 | 350(?) | Mateus 25 | Medici Library |
P36 | 550 | João 3 | Medici Library |
P37 | 300 | Mateus 26 | University of Michigan |
P38 | 300 | Atos 18-19 | University of Michigan |
P39 | 250 | João 8 | Ambrose Swasey Library |
P40 | 250 | Romanos 1-4 | Institute for Papyrology, University of Heidelberg |
P41 | 750 | Atos 17-22 | Austrian National Library |
P42 | 700 | Lucas 1-2 | Austrian National Library |
P43 | 600 | Apocalipse 2,15-16 | British Library |
P44a | 600 | João 10 | Metropolitan Museum of Art |
P44b | 600 | Mateus 17-18, 25; João 9,12 | Metropolitan Museum of Art |
P45 | 250 | Mateus 20-21, 25-26; Marcos 4-9, 11-12; Lucas 6-7, 9-14; João 4-5, 10-11; Atos 4-17 | Chester Beatty Library, Austrian National Library |
P46 | 200 | Romanos 5-6, 8-16; 1 Coríntios; 2 Coríntios; Gálatas, Efésios, Filipenses, Colossenses, I Tessalonicenses, Hebreus | Chester Beatty Library, Austrian National Library |
P47 | 250 | Apocalipse 9-17 | Chester Beatty Library |
P48 | 250 | Atos 23 | Medici Library |
P49 | 250 | Efésios 4-5 | Yale University Library |
P50 | 400 | Atos 8, 10 | Yale University Library |
P51 | 400 | Gálatas 1 | Ashmolean Museum |
P52 | 150 | João 18 | John Rylands University Library |
P53 | 250 | Mateus 26, Atos 9-10 | University of Michigan |
P54 | 500 | Tiago 2-3 | Princeton University Library |
P55 | 600 | João 1 | Austrian National Library |
P56 | 500 | Atos 1 | Austrian National Library |
P57 | 400 | Atos 4-5 | Austrian National Library |
P58=P33 | 550 | Atos 7-15 | Austrian National Library |
P59 | 650 | João 1-2,11-12,17-18,21 | Morgan Library & Museum |
P60 | 650 | João 16-19 | Morgan Library & Museum |
P61 | 700 | Romanos 16; 1 Coríntios 1, 5; Filipenses 3; Colossenses 1, 4; 1 Tessalonicenses 1; Tito 1; Filemom | Pierpont Morgan Library |
P62 | 350 | Mateus 11 | Oslo University Library |
P63 | 500 | João 3-4 | State Museums of Berlin |
P64=P67 | 200 | Mateus 3,5,26 | Magdalen College, Foundation of St. Luke the Evangelist |
P65 | 250 | 1 Tessalonicenses 1-2 | Girolamo Vitelli Papyrological Institute |
P66 | 200 | João | Bodmer library |
P67=P64 | 200 | Mateus 3,5,26 | Magdalen College, Foundation of St. Luke the Evangelist |
P68 | 650(?) | 1 Coríntios 4-5 | Russian National Library |
P69 | 250 | Lucas 22 | Ashmolean Museum |
P70 | 250 | Mateus 2-3,11-12,24 | Ashmolean Museum, Girolamo Vitelli Papyrological Institute |
P71 | 350 | Mateus 19 | Ashmolean Museum |
P72 | 300 | 1 Pedro, 2 Pedro, Judas | Bodmer library |
P73 | 650 | Mateus 25-26 | Bodmer library |
P74 | 650 | Atos; Tiago; 1 Pedro 1-3; 2 Pedro 2-3; 1 João; 2 João; 3 João | Bodmer library |
P75 | 175-225 | Lucas 3-18,22-24; João 1-15 | Vatican Apostolic Library |
P76 | 550 | João 4 | Austrian National Library |
P77 | 200 | Mateus 23 | Ashmolean Museum |
P78 | 300 | Judas | Ashmolean Museum |
P79 | 650 | Hebreus 10 | State Museums of Berlin |
P80 | 250 | João 3 | Foundation of St. Luke the Evangelist |
P81 | 350 | 1 Pedro 2-3 | Professor Sergio Daris, University of Trieste |
P82 | 400 | Lucas 7 | National and University Library of Strasbourg |
P83 | 550 | Mateus 20,23-24 | Catholic University of Leuven Library |
P84 | 550 | Marcos 2,6; João 5, 17 | Catholic University of Leuven Library |
P85 | 400 | Apocalipse 9-10 | National and University Library of Strasbourg |
P86 | 350 | Mateus 5 | Institut für Altertumskunde, University of Cologne |
P87 | 250 | Filemon | Institut für Altertumskunde, University of Cologne |
P88 | 350 | Marcos 2 | Catholic University of the Sacred Heart |
P89 | 350 | Hebreus 6 | Medici Library |
P90 | 150 | João 18-19 | Ashmolean Museum |
P91 | 250 | Atos 2-3 | Macquarie University |
P92 | 300 | Efésios 1; 2 Tessalonicenses 1 | Egyptian Museum |
P93 | 450 | João 13 | Girolamo Vitelli Papyrological Institute |
P94 | 500 | Romanos 6 | Egyptian Museum |
P95 | 250 | João 5 | Medici Library |
P96 | 550 | Mateus 3 | Austrian National Library |
P97 | 600 | Lucas 14 | Chester Beatty Library |
P98 | 150(?) | Apocalipse 1 | French Institute of Oriental Archeology |
P99 | 400 | Glossário, palavras e frases de: Romanos, 2 Coríntios, Gálatas e Efésios | Chester Beatty Library |
P100 | 300 | Tiago 3-5 | Ashmolean Museum |
P101 | 250 | Mateus 3-4 | Ashmolean Museum |
P102 | 300 | Mateus 4 | Ashmolean Museum |
P103 | 200 | Mateus 13-14 | Ashmolean Museum |
P104 | 150 | Mateus 21 | Ashmolean Museum |
P105 | 500 | Mateus 27-28 | Ashmolean Museum |
P106 | 250 | João 1 | Ashmolean Museum |
P107 | 250 | João 17 | Ashmolean Museum |
P108 | 250 | João 17/18 | Ashmolean Museum |
P109 | 250 | João 21 | Ashmolean Museum |
P110 | 300 | Tiago 3/4 | Ashmolean Museum |
P111 | 250 | Lucas 17 | Ashmolean Museum |
P112 | 450 | Atos 26-27 | Ashmolean Museum |
P113 | 250 | Romanos 2 | Ashmolean Museum |
P114 | 250 | Hebreus 1 | Ashmolean Museum |
P115 | 300 | Apocalipse 2-3,5-6,8-15 | Ashmolean Museum |
P116 | 600 | Hebreus 2-3 | Austrian National Library |
P117 | 400 | 2 Coríntios 7 | State Museum |
P118 | 250 | Romanos 15-16 | Institut für Altertumskunde, University of Cologne |
P119 | 250 | João 1 | Ashmolean Museum |
P120 | 350 | João 1 | Ashmolean Museum |
P121 | 250 | João 19 | Ashmolean Museum |
P122 | 400 | João 21 | Ashmolean Museum |
P123 | 350 | 1 Coríntios 14-15 | Ashmolean Museum |
P124 | 550 | 2 Coríntios 11 | Ashmolean Museum |
Lista dos unciais do Novo Testamento mais notáveis
O uncial é uma cópia de uma porção do texto do Novo Testamento com letras maiúsculas.
Os números apresentados usam o padrão de Caspar René Gregory. As datas são estimadas ao próximo múltiplo de 50, exceto o Codex Vaticanus 354, onde o escriba dá a data de 949. O conteúdo geralmente traz seções do Novo Testamento, como Evangelhos, Atos, Cartas de Paulo.
Número | Símbolo | Nome | Data | Conteúdo | Instituição |
---|---|---|---|---|---|
01 | א | Sinaiticus | 350 | Evangelhos, Atos, Cartas Paulinas, Apocalipse | British Library; Add. 43725 |
02 | A | Alexandrinus | 450 | Evangelhos, Atos, Cartas Paulinas, Apocalipse | British Library; Royal 1 D. VIII |
03 | B | Vaticanus | 350 | Evangelhos, Atos, Cartas Paulinas | Vatican Library; Gr. 1209 |
04 | C | Ephraemi Rescriptus | 450 | Evangelhos, Atos, Cartas Paulinas, Apocalipse | National Library of France; Gr. 9 |
05 | D | Bezae Cantabrigiensis | 450 | Evangelhos, Atos | Cambridge University Library Nn. 2. 41 |
06 | D | Claromontanus | 550 | Paulo, Hebreus | National Library of France; Gr. 107 AB |
06 | Dabs1 | Sangermanensis | 900 | Evangelhos | Publichnaya Biblioteka; Gr. 20 |
06 | Dabs2 | 950 | Atos | ||
07 | Ee | Basilensis | 750 | Evangelhos | Basel University Library; AN III 12 |
08 | Ea | Laudianus | 550 | Atos | Bodleian Library; Laud. Gr. 35 |
09 | Fe | Boreelianus | 850 | Evangelhos | Utrecht University Library; Ms. 1 |
010 | Fp | Augiensis | 850 | Cartas Paulinas | Trinity College; B. XVII. 1 |
011 | G | Seidelianus | 850 | British Library; Harley 5684 | |
012 | H | Boernerianus | 850 | State Library; A 145b | |
013 | H | Seidelianus II | 850 | Hamburg University Library; codex 91; Trinity College, Cambridge; B. XVII 20, 21 | |
014 | H | Mutinensis | 850 | Estense Library; A.V. 6.3. (G. 196) | |
015 | H | Coislinianus | 550 | Great Lavra; s. n. | |
016 | I | Freerianus | 450 | Cartas Paulinas, Hebreus | Smithsonian Institution; 06. 275 |
017 | K | Cyprius | 850 | National Library of France | |
018 | K | Mosquensis | 850 | Historical Museum | |
019 | L | Regius | 750 | National Library of France | |
020 | L | Angelicus | 850 | Angelica Library | |
021 | M | Campianus | 850 | National Library of France | |
022 | N | Petropolitanus Purpureus | 550 | Evangelhos | Publichnaya Biblioteka; Gr. 537 |
023 | O | Sinopensis | 550 | Mateus | National Library of France, Suppl. Gr. 1286 |
024 | P | Guelferbytanus A | 550 | Evangelhos | Herzog August Bibliothek, codices Weißenburg 64 |
025 | P | Porphyrianus | 850 | Atos, Cartas Paulinas, Epístolas Católicas, Apocalipse | Publichnaya Biblioteka; Gr. 255 |
026 | Q | Guelferbytanus B | 450 | Lucas 4,6,12,15,17-23; João 12,14 | Herzog August Bibliothek, codices Weißenburg 64 |
027 | R | Nitriensis | 550 | Lucas | British Library; Add. 17211 |
028 | S | Vaticanus 354 | 949 | Vatican Library; Gr. 354 | |
029 | T | Borgianus | 450 | Lucas - João | Vatican Library; Borgia Coptic 109 |
030 | U | Nanianus | 850 | Saint Marks Library; 1397(I,8) | |
031 | V | Mosquensis | 650 | History Museum; V. 9, S. 399 | |
032 | W | Washingtonianus | 450 | Evangelhos | Smithsonian Institution; 06. 274 |
033 | X | Monacensis | 950 | Evangelhos | Munich University Library, 2° codex manuscript 30 |
034 | Y | Macedoniensis | 850 | Evangelhos | Cambridge University Library, additional manuscripts 6594 |
Notas:
1. F. F. Bruce. "The Last Thirty Years". Story of the Bible. ed. Frederic G. Kenyon Retrieved June 19, 2007
2. Wilson 1929, p.40ff.
3. Nestle-Aland 1996
4. Nestle-Aland 1996
5. P66, P72, e P75 dos papiros de Bodmer são notáveis a este respeito. De fato, o nível de preservação de P66 surpreendeu eruditos porque as primeiras 26 páginas estavam completamente intactas, até mesmo a costura que as liga se manteve.
6. Lecionários são textos selecionados por cristãos ou judeus para adoração especial em certos dias.
7. Aland 1996, p. 85
Comentários
se puderem mandar material para o meu e mail, agradeço
ass. paulo
Assine o RSS dos comentários